Overslaan en naar inhoud gaan

Ondersteuningscombinaties

104.300 personen hebben een vorm van VAPH-ondersteuning of een zorgbudget.

Personen met een handicap kunnen gebruik maken van verschillende vormen van ondersteuning. Op deze pagina wordt voor iedere ondersteuningsvorm in kaart gebracht hoeveel personen er gebruik van maken op basis van gegevens van 30 juni 2020. Ook wordt een overzicht gegeven van hoe mensen verschillende ondersteuningsvormen combineren.

Ondersteuningsvormen

In het overzicht wordt zowel ondersteuning voor minderjarigen als voor meerderjarigen weergegeven. Enerzijds komt de laagdrempelige ondersteuning in trap 1 aan bod. Daartoe behoren de rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) en het zorgbudget voor mensen met een handicap. Anderzijds wordt de niet-rechtstreeks toegankelijke hulp in trap 2 in kaart gebracht. Daarbij gaat het om minderjarigen in een multifunctioneel centrum (MFC) of met een persoonlijke-assistentiebudget (PAB), en om meerderjarigen met een persoonsvolgend budget (PVB).

Daarnaast wordt ook het aantal actieve gebruikers van hulpmiddelen en aanpassingen weergegeven (individuele materiële bijstand of IMB). Met 'actieve gebruikers' worden personen bedoeld die een tegemoetkoming voor hulpmiddelen en aanpassingen gekregen hebben in de 10 jaar voor de referentiedatum en die niet overleden zijn voor de referentiedatum.

Tot slot geven we ook mee hoeveel meerderjarigen wachten op een (verhoging van hun) persoonsvolgend budget per prioriteitengroep (PG). Hun vragen worden ingedeeld in een van de drie prioriteitengroepen, waarbij prioriteitengroep 1 de dringendste vragen bevat.

Tabel 1: evolutie in aantal personen per ondersteuningsvorm
* Het totaal is niet gelijk aan de som van de categorieën, omdat een persoon in meerdere categorieën kan voorkomen.
Ondersteuningsvorm 31.12.2018 30.06.2019 31.12.2019 30.06.2020
Zorgbudget 14.674 16.141 16.060 16.662
RTH 26.243 27.076 27.940 27.902
MFC 9.527 8.844 9.261 10.258
PAB 879 1.008 1.038 1.050
PVB 24.677 25.030 25.299 24.824
IMB 46.935 49.944 46.767 46.658
PG 1 1.257 1.538 1.829 2.014
PG 2 1.616 2.233 2.826 3.473
PG 3 12.190 11.812 11.487 11.204
Totaal (unieke personen)* 101.661 103.882 104.040 104.300

De cijfers voor  RTH en MFC in tabel 1 zijn gebaseerd op de gebruikers van 01.07.2019 tot 30.06.2020. Op andere plaatsen in het halfjaarverslag wordt het aantal gebruikers van RTH en MFC van 01.01.2020 tot 30.06.2020 gegeven. Vandaar dat deze cijfers niet gelijk zijn. Hier opteren we om de gegevens van een volledig jaar te nemen om de vergelijkbaarheid te verhogen met de gegevens van de ondersteuningscombinaties op de voorgaande meetmomenten.

Door  correctiefase 2 werden op 1 januari 2020 ongeveer 700 personen geconverteerd naar rechtstreeks toegankelijke hulp. Deze omzetting is de reden voor de daling van het aantal budgethouders PVB tussen 31.12.2019 en 30.06.2020. Daarnaast is ondanks deze omzetting het aantal personen dat tussen 01.07.2019 en 30.06.2020 ondersteund werd door RTH gedaald ten opzichte van het jaar daarvoor. Deze daling is te wijten aan het feit dat er minder mensen ondersteund werden via RTH door de coronacrisis.

Combinaties van ondersteuningsvormen

Sommige ondersteuningsvormen kunnen gecombineerd worden. Niet alle combinaties zijn echter toegestaan. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het aantal mensen per combinatie van ondersteuningsvormen. In het overzicht wordt de ondersteuning in trap 1 gegroepeerd: rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) en het zorgbudget voor mensen met een handicap. Ook de ondersteuning binnen trap 2 wordt gegroepeerd (zowel voor minderjarigen als meerderjarigen): ondersteuning door een multifunctioneel centrum (MFC), via een persoonlijke-assistentie-budget (PAB) of via een persoonsvolgend budget (PVB). Een persoon kan in onderstaande tabel maar in een van de categorieën van combinaties voorkomen. Het totaal is dus gelijk aan de som van de onderdelen. 

Tabel 2: evolutie in ondersteuningscombinaties
Ondersteunings- combinatie 31.12.2018 30.06.2019 31.12.2019 30.06.2020 Percentage 30.06.2020
Enkel IMB 28.162 28.005 27.581 27.353 26,2%
Enkel trap 1 25.313 26.397 26.894 26.619 25,5%
Enkel trap 2  19.548 19.322 19.750 20.009 19,2%
Trap 2 + IMB  10.376 10.296 10.378 10.281 9,9%
Trap 1 + PG 4.838 5.170 5.303 5.577 5,3%
Trap 1 + IMB 3.383 3.451 3.459 3.460 3,3%
Trap 2 + PG 3.147 3.226 3.371 3.328 3,2%
Trap 1 + IMB + PG 2.203 2.458 2.406 2.438 2,3%
enkel PG 1.879 1.823 1.955 2.109 2,0%
Trap 2 + IMB + PG 1.621 1.659 1.759 1.802 1,7%
IMB + PG 1.200 1.075 1.184 1.324 1,3%
Totaal 101.661 102.882 104.040 104.300 100%

Ondersteuning in trap 1 kan niet gecombineerd worden met ondersteuning in trap 2. Andere combinaties zijn wel toegelaten. Uit de tabel blijkt dat mensen in veel gevallen van de combinatiemogelijkheden gebruik maken. Zo wordt bijvoorbeeld ondersteuning in trap 1 of trap 2 gecombineerd met het gebruik van een hulpmiddel of aanpassing om tot een optimale ondersteuning op maat te komen. Daarnaast zien we ook dat mensen die wachten op een persoonsvolgend budget in een prioriteitengroep in afwachting van de terbeschikkingstelling van hun budget vaak gebruik maken van ondersteuning in trap 1 (via RTH en/of een zorgbudget voor mensen met een handicap), eventueel in combinatie met een hulpmiddel en/of aanpassing.

grafische voorstelling van de verschillende ondersteuningsvormen en de combinaties eerste jaarhelft 2020

Grafiek: verschillende ondersteuningsvormen en de combinaties

Mensen die wachten op een (verhoging van hun) persoonsvolgend budget (PVB) in een prioriteitengroep, kunnen gebruik maken van andere ondersteuningsvormen in afwachting van de terbeschikkingstelling van hun persoonsvolgend budget. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de gebruikte ondersteuningsvormen door de wachtenden in de prioriteitengroepen.

Tabel 3: overzicht wachtenden in de prioriteitengroepen: welke VAPH-ondersteuning krijgen ze al?
  PG 1 PG 2 PG 3 Totaal PG % van totaal aantal wachtenden
Zorgbudget 185 448 2.978 3.603 21,73%
RTH 328 537 1.361 2.213 13,35%
Zorgbudget + RTH 331 457 1.438 2.199 13,26%
MFC of PAB 117 245 141 498 3,00%
Deel-PVB 654 1.172 2.846 4.632 27,94%
Geen van bovenstaande 399 614 2.440 3.433 20,71%
Totaal 2.014 3.473 11.204 16.578 100%

Er zijn ook 5564 van de 16.578 wachtenden met hulpmiddelen of woningaanpassingen.

Conclusie

Iets meer dan 100.000 mensen maken gebruik van handicapspecifieke ondersteuning in de vorm van hulpmiddelen, aanpassingen, een zorgbudget voor mensen met een handicap, rechtstreeks of niet-rechtstreeks toegankelijke hulp. Dit aantal groeit jaar na jaar. Een aanzienlijk aandeel van die groep combineert ondersteuningsvormen.