Corona
Ook voor de personen met een handicap, de diensten en voorzieningen en het VAPH stond 2020 vooral in het teken van de wereldwijde covid-pandemie.
Naast de algemeen geldende maatregelen werden in de sector van het VAPH tal van specifieke acties opgezet om de crisis zo goed mogelijke aan te pakken en de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken.
Het VAPH heeft daarvoor een intensieve crisiswerking opgezet. Speerpunten van die werking waren:
- beschermingsmaterialen opvolgen, bestellen, verdelen
- adequate communicatie opzetten
- aangepaste richtlijnen opmaken
- compenserende maatregelen uitwerken voor de budgethouders, de vergunde zorgaanbieders, bijstandsorganisaties ...
- ondersteuning bieden bij uitbraken
- met de stakeholders overleggen<
- de evolutie van de pandemie opvolgen
In dit kader werd intensief samengewerkt met de collega's van zorg en gezondheid en namen verschillende medewerkers van het VAPH deel aan de projectgroepen van de Taskforce COVID-19 Zorg die binnen het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin opgezet werd.
De steeds wisselende situatie werd opgevolgd, signalen uit het werkveld werd opgepikt, richtlijnen werden aangepast ...
In de presentatie voor de commissie Welzijn van het Vlaams Parlement van 18 september 2020 vindt u heel wat detailinformatie met onder andere een tijdslijn waarbij de wisselwerking tussen de maatregelen van de nationale veiligheidsraad, de Vlaamse Regering, het kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en de taskforce binnen het beleidsdomein en het VAPH weergegeven wordt.
Illustratief geven we hier enkele bevindingen op basis van de cijfers.
- De pandemie kende binnen de VAPH-sector een zeer gelijkaardig verloop als in de bredere samenleving. We kunnen spreken over twee golven van besmettingen, de eerste in maart-april, de tweede in oktober-november. Dit zien we onder andere aan twee pieken in het aantal vastgestelde besmettingen binnen de residentiële voorzieningen: op 14.000 residenten waren er eind april 353 besmettingen en begin november 421 bevestigde besmettingen. Doordat eind april nog niet bij elke vermoedelijke besmetting een test kon afgenomen worden, werden op dat moment de vermoedelijke en bevestigde besmettingen nog samengeteld.
- Het aantal overlijdens door corona bleef binnen de VAPH-sector gelukkig relatief beperkt. Toch zien we bij de houders van een persoonsvolgend budget een hoger sterftecijfers dan andere jaren, met name een stijging van ongeveer 11% ten opzichte van het gemiddelde van de drie voorgaande jaren. Deze stijging beperkt zich tot de houders van een persoonsvolgend budget en is dus niet merkbaar bij cliënten die gebruikmaken van rechtstreeks toegankelijke hulp, een persoonlijke-assistentiebudget of een multifunctioneel centrum. Ook hier liggen de cijfers vooral hoger in de maanden april en november.
- Tijdens de lockdown van maart tot mei kon men enkel een beroep doen op residentiële ondersteuning zonder de mogelijkheid om bijvoorbeeld in het weekend naar huis te gaan of zonder de mogelijkheid om bezoek te krijgen. 14.000 mensen werden tijdens de lockdown 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 binnen de voorzieningen opgevangen.
- In de periode maart-mei was er geen dagbesteding mogelijk. Wel kregen ongeveer 3.300 mensen noodzakelijke ondersteuning thuis. Ook werd meer dan ooit ondersteuning op afstand aangeboden.
- De Vlaamse Regering voorzag 10 miljoen euro aan extra middelen voor de budgethouders die extra kosten maakten om de nodige ondersteuning te realiseren omwille van de coronamaatregelen. Houders van een persoonlijke-assistentiebudget of persoonsvolgend budget konden tot 25,5% extra kosten maken. Meer dan 2.000 budgethouders hebben van die mogelijkheid gebruik gemaakt.
- Voor de vergunde zorgaanbieders werden lopende overeenkomsten doorbetaald, zodat zij hun personeelsinzet konden aanpassen aan de gewijzigde noden door de crisis. Er werden ook extra middelen voorzien voor de bijkomende weekend- en avondprestaties en voor de gederfde woon- en leefkosten.