Besteding in cash
Opmerkelijke stijgingen bij inzet via cashovereenkomsten
Het persoonsvolgend budget kan op zeer uiteenlopende wijzen ingezet worden om zorg en ondersteuning te realiseren. Personen die het budget in cash besteden, benutten die verschillende mogelijkheden steeds meer.
Soort cashovereenkomst | 2020 | 2021 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal | % | Aantal cliënten* | Aantal | % | Aantal cliënten* | |
Cash bij vergunde zorgaanbieder | 1.355 | 6,05% | 999 | 1734 | 6,56% | 1.243 |
Arbeidsovereenkomst | 2.543 | 11,36% | 1.337 | 2553 | 9,33% | 1.363 |
Dienstencheque | 3.716 | 16,60% | 2.623 | 4505 | 17,04% | 3.191 |
Erkend WVG (niet VAPH) | 2.142 | 9,57% | 1.537 | 2824 | 10,68% | 2.038 |
Familielid | 1.068 | 4,77% | 697 | 1267 | 4,79% | 915 |
Hulpverlener | 4.697 | 20,99% | 2.434 | 6063 | 22,93% | 3.134 |
Uitzendbureau | 1.151 | 5,14% | 783 | 1131 | 4,29% | 860 |
Vervoer | 1.756 | 7,85% | 1.094 | 2472 | 9,35% | 1.512 |
Vrijwilliger | 3.498 | 15,63% | 2.177 | 3332 | 12,06% | 2.603 |
Groene zorg | 129 | 0,58% | 90 | 182 | 0,69% | 124 |
Werkgelegenheidsagentschap / organisator wijkwerk | 179 | 0,80% | 168 | 170 | 0,64% | 163 |
Erkend WVG (niet VAPH), buiten erkenning | 51 | 0,23% | 46 | 72 | 0,27% | 67 |
Ouderinitiatief | 62 | 0,28% | 45 | 88 | 0,33% | 67 |
Buitenland | 29 | 0,13% | 26 | 31 | 0,12% | 27 |
Consulenten | 6 | 0,02% | 6 | 10 | 0,04% | 10 |
Totaal | 16.225 | 100% | 26.436 | 100% |
We merken een algemene stijging van het aantal geregistreerde cashovereenkomsten ten opzichte van 2020. Budgethouders die hun persoonsvolgend budget in cash inzetten, realiseren hun zorg en ondersteuning overwegend via arbeidsovereenkomsten, vrijwilligers, dienstencheques en overeenkomsten met natuurlijke of rechtspersonen ('overeenkomsten met hulpverleners'). Vooral die laatste groep laat een opmerkelijke stijging van het aantal overeenkomsten zien en dat is al sinds 2018 het geval. Onder die groep vallen zelfstandigen, maar ook deeleconomieplatformen.
Er is ook een stijging van het aantal overeenkomsten die gesloten worden met diensten die erkend zijn door het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (en niet door het VAPH). Het gaat in zowat alle gevallen om overeenkomsten met een dienst voor gezinszorg. Andere opvallende cijfers laten een stagnatie of een lichte daling zien van het aantal overeenkomsten. Het aantal arbeidsovereenkomsten met individuele begeleiders is bijvoorbeeld nauwelijks gestegen in vergelijking met 2020, terwijl het aantal overeenkomsten met vrijwilligersorganisaties en uitzendkantoren zelfs lichtjes daalt. De dalingen worden mogelijk mee veroorzaakt door het sluiten van overeenkomsten van bepaalde duur en een betere registratie. Het aantal personen dat via die overeenkomsttypes ondersteuning organiseert, stijgt op enkele kleine uitzonderingen na, immers consequent.
De algemene trend is echter de toename bij de andere overeenkomsttypes. Vermoedelijk heeft de coronacrisis daar een rol in gespeeld. De Vlaamse Regering voorzag begeleidende maatregelen voor personen bij wie de ondersteuning wegviel doordat een cliënt bijvoorbeeld niet meer naar zijn dagbesteding kon, waar een persoonlijke begeleider in quarantaine moest … Er kon enkel gebruik gemaakt worden van die begeleidende maatregelen door registratie van cashovereenkomsten voor een-op-een begeleiding. De coronacrisis heeft daardoor meegewerkt aan een grotere diversiteit van besteden.
In 2019 konden voor het eerst ook overeenkomsten gesloten worden met organisaties die in het buitenland opereren. Het aantal overeenkomsten dat met zulke organisaties afgesloten werd, blijft tot nader order beperkt. We zien in 2021 ook geen opmerkelijke toename ten opzichte van 2020.